De dagen beginnen al korter te worden, we naderen langzaam het einde van het jaar. Voor ons mensen vaak een leuk feestje, maar voor veel honden toch een spannende gebeurtenis: Oudjaar!
Hoe ontstaat vuurwerkangst?
Een schrikreactie na een harde knal is heel normaal, dat is een automatische reactie.
Problematisch wordt het echter wanneer een hond niet of onvoldoende van de schrik herstelt. Dan spreken we van vuurwerkangst.
Vuurwerkangst komt bij alle soorten honden voor; groot, klein, jong en oud. Toch lijken herders, collies, jachthonden en hele jonge en oudere honden gevoeliger voor geluid en zien we vuurwerkangst bij hen iets vaker voorkomen.
Elke hond die gevoelig reageert op geluid, zal dus eerder schrikken. Alleen al door het schrikken van het geluid; het niet weten of er gevaar dreigt, kan een hond een angst ontwikkelen. Daarnaast kan een hond ook een traumatische ervaring gehad hebben met vuurwerk wat leidt tot vuurwerkangst. Bijvoorbeeld door een rotje wat vlak in de buurt van de hond opeens werd afgestoken.
Vroeger werd er gedacht dat een hond een angst ontwikkelde doordat wij hem troostten als hij schrok… Dit blijkt achterhaald te zijn. Gedrag kun je bevestigen door beloningen, emoties en angst niet!(1)
Probeer het steun bieden wel zo te doen dat het in ieder geval niet nog meer opwinding veroorzaakt. Komt de hond bij je dan is het prima om hem te ondersteunen door hem tegen je aan te laten staan of vast te pakken (indien de hond dit prettig vindt!!), maar druk aaien en met een hoge stem tegen de hond praten werken juist weer niet kalmerend.
Hoe herken je vuurwerkangst?
Honden met vuurwerkangst vertonen vaak een aantal van de volgende signalen: ze hebben een lage lichaamshouding; scannen nerveus de omgeving; hijgen; piepen; blaffen; zijn onrustig en hebben een verminderde eetlust. Ze hebben een verhoogde hartslag en vaak krijgen ze grotere pupillen Ze kunnen soms ook onzindelijk worden.
Wat te doen bij vuurwerkangst
Aangezien een hond met vuurwerkangst hier echt onder lijdt, is de beste oplossing om samen met de hond ergens naar toe te gaan waar er geen last is van vuurwerk. Dit is natuurlijk het minst stressvol.
Om gedragsmodificatie succesvol in te zetten heb je zeker een aantal maanden nodig. Schakel bij twijfel altijd een erkend gedragstherapeut en eventueel de dierenarts in.
Om een hond met vuurwerkangst te helpen, of om een pup voor te bereiden op zijn eerste jaarwisseling kun je het volgende doen:
- Bekijk eerst of de hond ook reageert op vuurwerkgeluiden via een cd, of via youtube bijvoorbeeld. Geeft hij hier een reactie op? Dan kun je deze geluiden gebruiken voor de training.
- Reageert de hond hier totaal niet op? Dan zul je heel creatief moeten worden en geluiden bedenken die je kunt nabootsen; andere momenten in het jaar gebruiken waar vuurwerk wordt afgestoken en je genoeg afstand kunt nemen.
- Begin op zo'n groot mogelijke afstand tot de bron met oefenen, of zet de geluiden zo zacht mogelijk.
- Ga leuke spelletjes doen, beloon de hond met iets heel lekkers voor ontspannen gedrag. Doe een paar oefeningetjes, snuffelspelletjes etc. Wees zelf heel vrolijk en ontspannen.
- Oefen nooit langer dan een paar minuten. Doe dit 2x per dag.
- Pas als de hond totaal niet meer angstig reageert, kun je het geluid harder zetten, of dichterbij gaan oefenen.
- Dit bouw je stap voor stap uit. Kan de hond dit goed? Varieer dan eens in de situatie, bijvoorbeeld het geluid van buiten laten komen; een ander filmpje met knallen; in het donker oefenen; lichtflitsen met de zaklamp nabootsen.
- Zorg dat de hond tijdens het oefenen niet kan vluchten. Probeert de hond dit wel, dan staat de cd te hard, of ben je te dichtbij de prikkel en moet je meer afstand nemen.
Heel belangrijk is dat je tijdens het oefenen goed het gedrag en de lichaamstaal van de hond in de gaten houdt. Wordt de hond angstig dan gaat het oefenen zijn doel voorbij! Het is essentieel dat de hond een leuke tijd heeft tijdens het oefenen.
Tips voor de jaarwisseling
- Laat je hond nooit alleen thuis.
- Laat je hond op tijd uit, en houd hem hierbij aangelijnd, zodat hij niet ineens in paniek wegvlucht.
- Houd alle ramen en deuren gesloten, doe de gordijnen dicht en doe veel lampen aan. Ook de radio of tv (rustige muziek of programma) helpt de prikkels van buiten iets minder binnen te laten komen.
- Doe zoekspelletjes, hersenwerkjes of andere snuffelspelletjes of bezigheden die je hond normaal gezien erg leuk vindt. Alles in huis uiteraard. Houd de spelletjes makkelijk.
- Gedraag je zelf zo ontspannen mogelijk. Ben je zelf erg gestresst en onrustig dan zal je hond dit feilloos oppikken en zelf ook onrustiger worden.
- Zorg voor een fijne ligplek voor je hond, eventueel wat beschut, waar hij zich prettig voelt.
- Zorg voor voldoende kauwmateriaal.
- Schrikt je hond; dan mag je hem best steunen. Het steun bieden hoeft niet heel overdreven, maar negeer een bange hond nooit; je bent zijn steun en toeverlaat!
- Straf nooit! Gaat je hond blaffen, piepen, onrustig rondlopen of laat hij misschien zelfs een plasje lopen? Dit zijn tekenen van grote spanning en angst, straf je hond hier niet voor! De angst zal dan alleen maar erger worden.
- Let ook op de dagen na 31 december, vooral op 1 januari wordt er ook vaak nog vuurwerk afgestoken, en let er met uitlaten op dat je hond geen vuurwerkresten oppakt.
Ondersteunende middelen
Tegenwoordig bestaan er vele middelen die ondersteunend kunnen werken bij vuurwerkangst:
- thundershirt & TTouch bandages; door meer lichaamsbesef wordt het zenuwstelsel gestimuleerd te kalmeren;
- feromonen; ter geruststelling
- tabletten van Adaptil;
- voedingssupplement zoals Zylkene ter kalmering;
- medicatie bij de dierenarts; er zijn tegenwoordig zeer goede kortwerkende medicatie voor de jaarwisseling die de angst verminderen zonder de hond te verlammen. Ook bestaan er langdurig werkende medicijnen die een gedragstherapie kunnen ondersteunen.
Vraag de dierenarts of gedragstherapeut om meer informatie over deze middelen.
We wensen iedereen een heel fijne, ontspannen jaarwisseling!!
(1) https://thebark.com/content/reducing-fear-your-dog